ไพ่ และต้นกำเนิดของไพ่
ต้นกำเนิดของ ไพ่ นั้นมีจุดเริ่มต้นที่ประเทศจีน อินเดีย และปอร์เซีย จากนั้นก็เริ่มได้รับความนิยมและได้มีการแพร่หลายมายังฝั่งยุโรปผ่านเส้นทางการค้าขาย ซึ่งมีหลักฐานทางประวัติศาสตร์ว่ามีหลักฐานปรากฎในประเทศสวิสเซอร์แลนด์ปี 1377 แล้วแพร่ขยายอย่างรวดเร็วไปยังเมืองใหญ่ๆของยุโรป ไม่ว่าจะเป็น บาเซิล ฟลอเรนส์ บาร์เซโลน่า ปารีส โรเซนบอร์ก และเมืองท่าตามเส้นทางหลักเดินเรือต่างๆตามหัวมุมเมืองนั้นเอง
แต่หลักฐานการเล่นไพ่ในทางยุโรปนั้น ส่วนใหญ่จะถูกพูดถึงบ่อยครั้งในช่วงปีคริสศตวรรษที่ 14-15 ในลักษณะที่เป็นคำสั่งของเหล่ากษัตริย์และศาสนาจักรในยุโรปที่ห้ามมีการเล่นไพ่ ดังนั้น เชื่อว่าในช่วงนั้น การเล่นไพ่ที่ยุโรปเป็นที่นิยมและแพร่หลายส่งผลในวงกว้างทางสัมคมอย่างมาก จนสถาบันหลักที่มีผลต่อการใช้ชีวิตของคนในสังคมยุคนั้นอย่างกษัตริย์และศาสนาจักรต้องออกมามีบทบาทในการควบคุมการเล่นไพ่นั้นเอง
การออกแบบไพ่
ต้นแบบของการออกแบบรูปต่างๆบนหน้าไพ่นั้นมีต้นกำเนิดที่ตะวันออกกลาง ซึ่งในอดีต มี 4 ดอก (ชุด) จะประกอบไปด้วย เหรียญ ถ้วย ดาบ กระบอง ในแต่ละสังคมที่ออกแบบก็จะนิยามการออกแบบและประยุกต์ให้มีความแตกต่างกันไปตามสังคมที่ให้ความสำคัญของไพ่
- ชาวอิตาเลีย ถ้วยหรือจอกก็จะเป็นสัญลักษณ์ของคริสตจักร ดาบเป็นสัญลักษณ์ของกองทัพทหารเหรียญเป็นตัวแทนของพ่อค้า และกระบองเป็นตัวแทนของชาวนา
- ชาวเยอรมัน ระฆัง (Hawk Bells) จะเป็นสัญลักษณ์แทนของชนชั้นนำ หัวใจเป็นสัญลักษณ์แทนคริสตจักร ใบไม้เป็นสัญลักษณ์ตัวแทนของชนชั้นกลาง และลูกโอ๊ตเป็นตัวแทนของชาวนา
- ฝรั่งเศษ จอก จะเป็นสัญลักษณ์แทนของความเป็นขุนนาง หัวใจเป็นสัญลักษณ์แทนคริสตจักร กระบองเป็นสัญลักษณ์ตัวแทนของชาวนา และเพชรเป็นตัวแทนของความร่ำรวย
นอกจากนี้ในแต่ล่ะที่ของการเล่นไพ่นั้น ยังมีการใช้จำนวนไพ่ที่แตกต่างกัน เช่น อิตาลี ไพ่ 1 สำรับมี 56 ใบ เพราะไพ่ขอบ (Court Card) จะมี King , Queen , Knight และ Knave ซึ่งแตกต่างจากปัจจุบันที่มี 52 ใบ คือ A , 2-9 , J , Q และ L อย่างละ 4 ดอกให้เล่นนั้นเอง
ไพ่พิมพ์ลายฉลุ อายุ 1870 ปัจจุบันถูกเก็บไว้ที่ พิพิธภัณฑ์ไพ่แห่งชาติ ประเทศเบลเยียม
ความนิยมการเล่นสู่การพัฒนาลวดลาย
หลังจากที่การเล่นไพ่เป็นที่นิยมอย่างแพร่หลายอย่างรวดเร็วในฝั่งยุโรปและฝั่งชนชั้นผู้นำที่มีฐานะ ในช่วงแรกนั้นไพ่แต่ละสำรับจะมีราคาที่ค่อนข้างสูง เพราะเป็นงานที่ทำด้วยมือ ตัด วาด ลงสีด้วยมือ ถือเป็นงานศิลปะอีกชั้นเลยก็ว่าได้ แต่เมื่อมีความต้องการไพ่ในตลาดที่สูงขึ้นมาก ทำให้เกิดเป็นกระบวนการผลิตของระบบโรงงานที่ใช้การปั้มไพ่จากต้นฉบับ (Master Card)แทน และเมื่อไพ่กลายเป็นสมบัติของมหาชนแทนที่จะเป็นของเล่นฆ่าเวลาสำหรับนักเดินทาง และชนชั้นสูงแล้วนั้น การออกแบบไพ่จึงเป็นเรื่องที่ถูกให้ความสำคัญในการสื่อสารมากกว่าเป็นงานศิลปะของช่างประดิษฐ์ไพ่ในแบบเดิม ทำให้ลวดลายต่างๆถูกพัฒนาให้เป็น Icon ที่เหมาะกับตราปั้มมากกว่าการวาดมือ
ไพ่ และลวดลายที่เป็นเอกลักษณ์จนถึงปัจจุบัน
ต่อมาลวดลายของดอกต่างๆถูกพัฒนามาเป็น Icon ของดอกแต่ละดอกกล่าวคือ ภาพกระบองถูกลดทอนความยากลงให้เป็นสัญลักษณ์ของดอกจิก (Clube) แทน จากรูปเหรียญเปลี่ยนเป็นข้าวหลามตัด (Diamonds) สัญลักษณ์ที่เป็นรูปถ้วยก็ถูกทดแทนด้วยโพแดง (Heart) และภาพดาบแทนที่ด้วยโพดำ (Spades) โดยมีการออกแบบจากชาวฝรั่งเศษ ซึ่งมีการพยายามทำให้สัญลักษณ์ของไพ่หน้าต่างๆทำได้ง่ายขึ้นผ่านตัวปั้มของโรงแทนที่จะเป็นลวดลายของดอกแต่ละดอกที่ทำได้ยากกว่า สำหรับหน้าไพ่ที่เป็น King และ Queen เชื่อว่าเป็นรูปกษัตริย์โรมันในแต่ละยุค ส่วนไพ่ Jack จะเป็น Ogier the Dane , La Hier , Hactor และ Judas Maccabeus (or Lancelot) ที่มีการออกแบบให้ดูเรียบง่ายสะดวกต่อการทำเป็นปั้มให้โรงงานนั้นเอง
